mansneezing

een column

14-10-2024

mansneezing

Vivien Waszink leerde me een nieuw woord: mansneezing. Ze noemde het in een lezing over inclusieve taal. Ik kende mansneezing als woord niet, maar als verschijnsel wel. Mijn buurman doet dit, dacht ik toen ik het hoorde. Ik introduceer graag een variant van het woord, daarover straks.

Maar eerst: zou het echt hierover gaan?

Buurman staat bij de voordeur, deurknop in de hand, op het punt te vertrekken in zijn zwart glimmende Mercedes. Riem en schoenen in exact hetzelfde blauw, zwart pak, het witte, gestreken overhemd smetteloos. En dan komt de afscheidsgroet voor de achtergebleven vrouwelijke huisgenoten. Hij niest. Een geluid van toch zeker drie, vier seconden, dat ik duidelijk hoor als ik zelf achterin de tuin ben, zo'n veertig meter en een paar muren verderop. Handen diep in de grond om de wortel van een klimwinde te verwijderen. Ik voel - bij wijze van spreken, hè, je kunt ook overdrijven - de aarde rondom de wortel meetrillen als het komt aanrollen met de 'haaaaaa ...', om te ontploffen in de '...tsjieoeoeoeoeh'. De wortel knapt als ik omhoogkom, verdorie! Ik heb de neiging terug te roepen: 'Joehoe, goede reis!' Dat doe ik niet, omdat de groet niet voor mij bedoeld is. Hoewel?

Daarvoor ben ik even in de nies van de man gedoken.

Al in 2021 heeft Van Dale mansneezing als 'woord van de week' genoteerd, met de volgende definitie: "mansneezing (het, g.mv.) het verschijnsel dat sommige mannen onbeschaamd luid niezen in het gezelschap van anderen, m.n. vrouwen, als (onbewuste) uiting van mannelijke dominantie". Mijn buurman overvalt mij vrij vaak met zijn stemgeluid en mansneezing. Ik schat dat er nog zo'n 25 buren zijn die hij ermee bereikt. Zou hij ons allen zijn mannelijke dominantie willen tonen? Ik denk dat het fenomeen bij hem iets beperkter is, want sinds een jaar of twee komt eenzelfde soort geluid ons huis en tuin binnen. Het oorspronkelijke een tenor, het nieuwe een sopraan: zijn dochter, toen 14, inmiddels 16 jaar.

Dat is toch geen mansneezing?

Nee, dus ik denk dat er bij mijn buren sprake is van famsneezing, waar ik alvast de volgende definitie bij noteer: "famsneezing (het, g.mv.) het verschijnsel dat een gezinslid onbeschaamd luid niest als uiting van dominantie binnen het gezin, waarop een ander net zo onbeschaamd luid niest als afwijzing en (mogelijke) overname van die dominante rol". Gelukkig, met deze definitie kan ik rustig doorgaan met onkruid wieden. Ze vechten het zelf maar uit.